Ελευθερία: Μια διαχρονική αξία
Λαμπρή γιορτή προβάλλει εμπρός μας τον μήνα Μάρτη: Ο ξεσηκωμός του Γένους, με την επανάσταση του 1821, για την αποτίναξη της μακροχρόνιας τουρκικής σκλαβιάς. Αιώνες έζησαν οι Έλληνες κάτω από τον πιο βάρβαρο ζυγό που τους στέρησε το ανώτερο ιδανικό: την Ελευθερία. Πολλές φορές εξεγέρθηκαν, αλλά οι προσπάθειές τους για απελευθέρωση βάφονταν στο αίμα. Η επανάσταση όμως του ΄21 υπήρξε επιτυχής και οδήγησε στη δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου κράτους που αποκόπηκε από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Φέτος, μάλιστα, συμπληρώνονται 200 χρόνια από την ένδοξη αυτή στιγμή της Ιστορίας μας, γεγονός που μας προκαλεί να αναβαπτιστούμε στα νάματα του μεγάλου Αγώνα και των ιδανικών που τον θεμελίωσαν.
Λευτεριά! Μια αξία δεμένη με τον Ελληνισμό μέσα στους αιώνες! Η Ελλάδα σε κάθε σπιθαμή γης και θάλασσας έχει να προβάλει αθάνατα πρότυπα αρετής και αυτοθυσίας για την υπεράσπισή της. Ατέλειωτοι κατάλογοι ηρωικών προγόνων, ανθρώπων που διάλεξαν το θάνατο από την σκλαβιά και την ατίμωση, που αρνήθηκαν την τακτοποιημένη, «φρόνιμη», ζωή του ραγιά προκειμένου να κυνηγήσουν το ιδανικό της ελεύθερης ζωής και της αξιοπρέπειας.
«Βασίλη, κάτσε φρόνιμα, να γένεις νοικοκύρης,
για ν’ αποχτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες,
χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν.
– Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης,
να κάμω αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν,
και να ‘μαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους γερόντους.»
(κλέφτικο δημοτικό τραγούδι)
Αλλά τι είναι η ελευθερία; Ταυτίζεται μήπως με την ασυδοσία και την αναρχία; Την απάντηση μάς τη δίνει ο θαυμάσιος διάλογος που μας διασώζει ο Ηρόδοτος μεταξύ του δεσποτικού βασιλιά Ξέρξη και του Σπαρτιάτη Δημάρατου. Στην απορία, λοιπόν, του Ξέρξη πώς οι Έλληνες θα τα βάλουν μαζί του ενώ είναι πολύ λιγότεροι σε αριθμό και επιπλέον, όντας ελεύθεροι, δεν έχουν κάποιον να τους επιβάλλεται με το μαστίγιο, ο Δημάρατος απαντά: «Είναι βέβαια ελεύθεροι, όμως η ελευθερία τους δεν είναι απόλυτη, γιατί πάνω τους στέκεται δυνάστης ο Νόμος, που τον τρέμουν πολύ περισσότερο απ? ότι οι δικοί σου εσένα. Εκτελούν λοιπόν ό,τι τους προστάζει αυτός· και τους δίνει πάντα την ίδια προσταγή, απαγορεύοντάς τους να υποχωρούν και να ζητούν ή την νίκη ή τη θανή. Σ? αυτή την σύντομη απάντηση εκφράζεται το ίδιο μήνυμα που εκπέμπει το «? ταν ? ?πί τ?ς» της Σπαρτιάτισσας μάνας και το σύνθημα των αγωνιστών του ‘ 21 το : «Ελευθερία ή θάνατος». Η ελευθερία αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανεξαρτησία του πνεύματος, την αυτογνωσία, την ισότητα των πολιτών, τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία.
Σήμερα, που έχουμε την ευλογία να ζούμε σε ειρηνική περίοδο και σε μια ελεύθερη και ανεξάρτητη πατρίδα, το ιδανικό της ελευθερίας εξακολουθεί να είναι επίκαιρο αίτημα τόσο σε ατομικό όσο και σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Θα πρέπει όμως να αναρωτηθούμε πόσο την αναζητούμε, την επιβεβαιώνουμε και παλεύουμε για την διατήρησή της. Μήπως θα πρέπει να την αναζητήσουμε μέσα στην καθημερινότητά μας, στην ηθελημένη συχνά υποδούλωσή μας σε εξωγενείς παράγοντες, όπως για παράδειγμα την υπερκατανάλωση, τον υλιστικό τρόπο ζωής ή τη χειραγώγηση της σκέψης που επιβάλλει η «δικτατορία» των ΜΜΕ ή του διαδικτύου; Μην ξεχνάμε ότι η ελευθερία δεν χαρίζεται αλλά καταχτιέται με αγώνες και αίματα και είναι προσωπικό και κοινωνικό αγώνισμα.
Ας τιμήσουμε, με τον προσωπικό μας λοιπόν αγώνα, τους ένδοξους προγόνους μας για να χαιρετίσουμε, μαζί με τον εθνικό μας ποιητή, όπως της πρέπει τη Λευτεριά?.
«?π΄ τά κόκκαλα βγαλμένη
Τ?ν ?λλήνων τά ?ερά,
Καί σάν πρ?τα ?νδρειωμένη,
Χα?ρε, ? χα?ρε, ?λευθεριά!
[Επιμέλεια κειμένου: Κα Περράτη Βασιλική]
[Επιμέλεια video: Κα Μάρρη Σοφία]